Sylw DBCC-8007

Adolygiad 2026 o Etholaethau y Senedd
Ymateb i Ymgynghoriad y Comisiwn Ffiniau a Democratiaeth Leol
Medi 2024
Bwrdd Cydlynu Etholiadol Cymru (BCEC)
Mae Bwrdd Cydlynu Etholiadol Cymru (BCEC) wedi bodoli ers 2017. Er ei fod yn gweithredu o dan drefniad gwirfoddol ar hyn o bryd, heb unrhyw sail statudol na phwerau ffurfiol, a than yn ddiweddar iawn, heb unrhyw gyllid grant cenedlaethol, cydnabyddir BCEC gan y rhwydwaith etholiadau proffesiynol, partneriaid cenedlaethol a’r ddwy lywodraeth.
Mae BCEC yn gwneud yr hyn a ganlyn:
• cydlynu’r gwaith o gynllunio ac yn dadrisgio pob digwyddiad etholiadol yng Nghymru—etholiadau na chedwir yn ôl ac etholiadau a gedwir yn ôl;
• cynghori ar y broses o gynllunio, drafftio a gweithredu polisi diwygio etholiadol, deddfwriaeth ac arloesedd profi/peilot, a pholisïau ac adolygiadau eraill,
• cynnal a chefnogi rhwydwaith cadarn o swyddogion canlyniadau a gweinyddwyr etholiadol; a
• hybu arferion da, arloesol a chyson.
Swyddogaeth BCEC wrth wneud ymatebion i’r ymgynghoriad
Gall BCEC ddarparu cyngor arbenigol ar (1) ymarferoldeb gweithredu darpariaethau deddfwriaeth ddrafft ar ôl eu cyhoeddi, a hefyd ar bolisïau cenedlaethol ac adolygiadau eraill (2) y risgiau y bydd angen eu rheoli i sicrhau y gellir gweinyddu unrhyw ddiwygio etholiadol, cofrestru etholiadol parhaus a’r digwyddiadau etholiadol eu hunain yn effeithlon ac yn ddiogel, gyda gonestrwydd, a chydag ymddiriedaeth a hyder yr etholwyr a’r holl randdeiliaid a (3) y gofynion adnoddau ar gyfer swyddogion canlyniadau a thimau gwasanaethau etholiadau mewn awdurdodau lleol a’u partneriaid cenedlaethol.
Mae’r Bwrdd yn cyfrannu at ddatblygu a drafftio deddfwriaeth ac adolygiadau polisi—o’r gysyniadaeth hyd eu cyhoeddiad—yn y cefndir, drwy gyswllt agos â gweision sifil, gyda phartneriaid cenedlaethol ac ochr yn ochr â nhw.
 
Ymateb i’r Ymgynghoriad
Adolygodd BCEC gynigion cychwynnol y Comisiwn ar gyfer adolygiad Etholaethau y Senedd, a pharu’r 32 Etholaeth Seneddol i ffurfio 16 Etholaeth Senedd newydd, yn ei gyfarfod ddechrau mis Medi.
Mae BCEC yn cydnabod bod y ddeddfwriaeth ar gyfer yr ymarfer adolygu yn rhagnodol o ran nifer a dosbarthiad yr etholaethau, a chyda’r ffactorau statudol, wrth benderfynu ar y dewisiadau paru. O ystyried rhagweladwyedd y cynigion cychwynnol a wnaed, a’r rhesymeg sy’n sail i’r dewis o barau i sicrhau cydymffurfiaeth â’r presgripsiwn deddfwriaethol, nid oes gennym unrhyw awgrymiadau penodol i’w gwneud i wella’r cynigion cychwynnol.
O ystyried yr angen i gydymffurfio â’r presgripsiwn deddfwriaethol, a’r cyfyngiadau eithafol ar ddewisiadau i wneud hynny, ni fyddem yn disgwyl llawer yn realistig pe byddai unrhyw newid rhwng y cynigion cychwynnol a’r cynigion terfynol a ddaw i’r amlwg ar ôl ymgynghori.
Gofynnwn i unrhyw gynigion lleol eraill a gyflwyner gan awdurdodau lleol gael eu hystyried yn llawn—boed yn unigol neu’n glystyrau—lle gwneir dadl gref ac sy’n cydymffurfio. Gofynnwn ichi roi sylw penodol i ddadleuon a wneir tros enwau amgen ar gyfer etholaethau, ac yn fwy priodol, o dan y gofyniad uniaith.
Diolch am y cyfle i wneud sylwadau ac i gyfrannu.

Math o ymatebwr

Ar ran sefydliad (preifat neu gyhoeddus)

Enw sefydliad

Wales Electoral Coordination Board

Mae'r sylw hwn yn cyfeirio at

Yr ardal gyfan yn cael ei harolygu.